Remembering The Past

ชวนไปค้นหาอดีตในวันวาน
ตื่นตาตื่นใจไปกับข้าวของเครื่องใช้เก่าๆ
ที่ อาคารคุ้มเจ้าราชสัมพันธวงษ์ (พุทธวงศ์ ณ เชียงใหม่)

คุ้มนี้ตั้งอยู่บนถนนวังซ้าย อยู่ด้านหลังพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ หริภุญไชย เป็นอาคารเรือนไทยล้านนา 2 ชั้น สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2455 ในสมัยเจ้าจักรคำขจรศักดิ์เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ 10 (พ.ศ. 2454 – 2486) ได้ใช้เป็นเรือนที่พักอาศัย ของเจ้าราชสัมพันธวงศ์ กับเจ้าหญิงส่องหล้า และบุตรธิดาต่อมากลุ่มพ่อค้าชาวจีนได้ซื้อคุ้มเจ้าราชสัมพันธวงษ์ เปิดสอนภาษาจีนชื่อ "โรงเรียนหวุ่นเจิ้ง" (เจริญเที่ยงธรรม) แล้วเปลี่ยนชื่อเป็นโรงเรียนมงคลวิทยา จนถึง พ.ศ. 2529 โรงเรียนได้ย้ายไปสถานที่นี้ จึงถูกปล่อยให้ทิ้งร้างไป จนกระทั่งมีนักธุรกิจมาเช่าอาคารเปิดเป็นร้านอาหารคุ้มต้นแก้ว สุดท้ายสถานีวิทยุ อ.ส.ม.ท.ลำพูนได้ขอเช่า และหมดสัญญาเช่าลงเมื่อปี พ.ศ. 2548

ปัจจุบัน (พ.ศ.๒๕๕๑) คุ้มเจ้าราชสัมพันธ์วงษ์ลำพูนมีอายุครบ ๙๖ ปี ถือได้ว่าเป็น ๑ ในคุ้มเจ้าเมืองลำพูนที่เหลืออยู่เพียงไม่กี่แห่ง ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงสถาปัตยกรรมอันทรงคุณค่า ที่มีความสำคัญต่อประวัติศาสตร์ของนครลำพูน(จังหวัดลำพูน)

หลังคาทรงจั่วของคุ้ม เป็นตัวอย่างของหลังคาดั้งเดิม ที่หาตัวอย่างดูได้ยากในปัจจุบันนี้ ตัวหลังคาผสมปั้นหยา มุงด้วยกระเบื้องดินขอ ซึ่งเป็นกระเบื้องดินเผาพื้นเมือง ของคนภาคเหนือลักษณะเด่นอีกอย่าง ของคุ้มนี้ก็คือบริเวณหน้าจั่วและชายคาประดับด้วย “สาระไน่” หรือบางคนก็เรียกว่า “เรือนสาระไน่” ตู้ไปรษณีย์โบราณ ตั้งอยู่ที่บริเวณหน้าพิพิธภัณฑ์ สังเกตุได้ว่าตัวหนังสือ เป็นลายเขียนมือ

ในคุ้ม มีห้องจัดแสดงภาพถ่ายของสถานที่ต่างๆ ในบริเวณเขตภายในกำแพงเมืองลำพูนในอดีต อาทิเช่น ตลาด สถานีตำรวจ โรงเรียน เค้าสนาม กำแพงเมืองเดิม เป็นต้น

แล้วก็มีของเก่าที่น่าสะสมต่างๆมากมาย

ภาพถ่ายของนางสาวสุชีลา ศรีสมบูรณ์ นางสาวไทย ปี พ.ศ. 2497 เป็นคนจังหวัดลำพูนคนแรก

ภาพถ่ายนางสาวนวลสวาท ลังการ์พินธุ์ รองนางสาวไทย ปี พ.ศ. 2496 เป็นสาวงามคนแรกของเมืองลำพูน ที่ขึ้นเวทีประกวดระดับชาติ

แสดงของเล่นเด็กๆ...เรามีความทรงจำที่ดีกับลูกแก้วมาก เพราะตอนเป็นเด็ก จะเล่นบ่อย

แสดงไม้ขีดไฟ(กั๊บไฟ)หลากหลายยี่ห้องตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน เราจำไม้ขีดไฟ ตราหนุมาน และตราพยานาคได้

เราเห็นที่เก็บตังออมสิน แล้วก็นึกเสียดายที่ตัวเองน่าจะเก็บไว้ เพราะมีหลายอันตอนเป็นเด็กๆ

เราก็เคยมีลูกโลก ติดสนิมเหมือนในรูปนี้เลยร้านจำหน่ายสินค้าร่วมสมัยในอดีต จัดได้เหมือนมาก เราเห็นแล้วก็คิดถึงวันหลังครั้งเยาว์วัยที่สนุกสนาน

เราจำได้ว่า ตอนเด็กๆ ที่บ้านใช้แชมพูเป็นผงยี่ห้อแฟซ่า จริงๆแล้ว มันก็มีไม่กี่ยี่ห้อที่ขายกันในสมัยนั้น

ของใช้เก่าอื่นๆ และขนมหยูกยาต่างๆ ดูเอาเองก็แล้วกันว่าใครได้เคยใช้อะไรบ้าง

บรรยากาศหน้าโรงหนังหริภุญชัยรามา จัดแสดงการฉายภาพยนต์ย้อนยุคให้เราชม
เราพึ่งนึกขึ้นมาได้ว่า จอภาพฉายหนังในสมัยก่อน มันเป็นผ้าคล้ายพลาสติก ผืนเล็กๆหลายอันที่มาเย็บต่อกันเป็นผืนใหญ่ ตอนเด็กๆ เราจำได้ว่าบางครั้งรำคาญมาก ที่เห็นรอยเชื่อมผ้าต่อเป็นเส้น มันอยู่ตรงกลางหน้าของนางเอกที่เราชอบ แถมมี่รอยรื้วยับ ของจอผ้าที่ขึงไม่ตืงอีก ดีว่าตอนโตขึ้นมาอีกหน่อย จอหนังมีการปรับปรุงให้ดีขึ้นเป็นผ้าผืนเดียว เกือบลืมไปอีกว่า สมัยก่อนมีการพากย์หนังสดทุกรอบ บางครั้งมีคนพากย์คนเดียว ที่มีความสามารถมาก พากย์ได้์เป็นทั้งเสียงพระเอก และนางเอก และทุกๆคนในเรื่อง รูปข่างล่างนี้เป็นบทพากย์ตัวจริงบนกระดาษ นับเป็นของสะสมที่ ที่น่าสนใจ และหาดูได้ยาก

ภาพโปสเตอร์โฆษณาหนังต่างๆ

หนังคลีโอพัตราหนังดังย้อนยุคอื่นๆ เช่น แผลเก่า เขาชื่อกาน แผ่นดินวิปโยคเลือดสุพรรณ บางระจัน ภูสมิง

มีใครเคยอ่านนิตยสารพวกนี้ไหม? ดาราภาพยนตร์ ดาราไทย, จักรวาลดารา, ดารารีวิว และ แดนดารานิตยสารดาราต่างประ้เทศหนังต่างชาติชื่อดังสมัยก่อน - คนลากรถหนังเรือนแพ ที่โด่งดัง

ดาราย้อนยุคต่างๆ เราเคยชอบลลนามาก และเคยคลั่งไคล้วิทูรย์ กรุณาลลนา กับ สรพงษ์ ชาตรีภาวนา ชนะจิต ดาราดังเป็นลูกคนจีนไหหลำสมบัติ กับ วาสนา (คนลำพูน)อีกเรื่องหนึ่งที่ดังสมัยนั้น กากีเราจำหนังชื่อเรื่องอินทรีทองที่โด่งดังเปรี้ยงปร้างสมัยคุณแม่ได้ แสดงโดยสองดาราคู่ขวัญประจำยุค มิตร ชัยบัญชา กับ เพรชรา เยาวราชบ้านทรายทอง เป็นหนังซุปเปอร์ฮิตของคนไทยทั้งประเทศในยุคนั้น ทุกครอบครัวติดกันงอมแงมที่เดียว
จารุณี สุขสวัสดิ์ เป็นดาราที่ดังติดตลาดมากในเวลานั้น คุณจารุณีอายุแค่ 17 ปีเอง เธอเผยว่าเธอยุ่งกับการถ่ายทำมากๆ ประกอบกับ ต้องวิ่งรอกไปโรงเรียนด้วย สลับกับการถ่ายทำหนัง น้ำหนักตั็วลดลงมาก เธอไม่มีเวลาทำอะไรทั้งสิ้น แม้กระทั่งการดูทีวี หรืออ่านหนังสือดารา ตลอดเวลาการถ่ายทำเธอไม่รู้เลยว่า หนังเรื่องบ้านทรายทองนั้นดังมากแค่ไหน และคนทั่งประเทศนั้นคลั่งไคล้ตัวเธอแค่ไหนหนังเรื่องสังข์ทอง ก็ประสบความสำเร็จเป็นอย่างมากอันนี้เราไม่ได้ดู แต่รู้ว่าเป็นหนังติดตลาด 11หนุมานยอดมนุษย์นางเอกหน้าหวานจินตหรา เป็นนางเอกครองยุคในสมัยนั้น หนังแทบทุกเรื่องจะมีเธอเป็นนางเอก

หนังดัง ขุนศึก ของ ไม้เมืองเดิมห้องเรียนสมัยก่อนภาพโปสเตอร์ให้ความรู้ และปฏิทินสมัยก่อนจำนักร้อง แอกเนส ชาน คนดังคนนี้ได้ใหม?สมุดแผนที่ ที่นักเรียนทุกคนต้องมีกันในสมัยก่อน เครื่องใช้ของนักเรียนที่วางขายจะมีไม่กี่ยี่ห้อ
นักเีรียนไทยส่วนมากจะใช้ของที่เป็นยี่ห้อเดียวกัน เช่น ยางลบดินสออันนี้มีดเหลาดินสอดินสอ ตราวีนัสของเล่นรูปการ์ตูนสามมิติ และสมุดจดโ๊น๊ตเล่มเล็กที่เหลาดินสอพู่กัน และสีน้ำยางลบหมึก และ ที่ทำวงกลมเครื่องใช้ไม้สอยอื่นๆในชีวิตประจำวันในอดีต

ห้องโถงชั้นบนจัดแสดงเครื่องดนตรีพื้นเมือง ของชาวเหนือ

เครื่องดนตรีพื้นเมืองหายาก พิณเปี๊ยะ คนเล่นในปัจจุบันแทบจะไม่มีเหลือ

คนเล่นจะใช้ชิ้นดนตรีส่วนที่เป็นกะลา แนบกับอกเวลาสี
บันไดสมัยโบราณ จะโผล่ขึ้นมาตรงกลางบ้าน เพื่อป้องกันการพลัดตก รอบๆบันไดจะมีการกั้นรั้วทั้ง 4 ด้าน ในยุคดั้งเดิมของบันไดชนิดนี้ ตัวบันไดเอง จะสามารถชักเก็บขึ้นมาได้ เพื่อเป็นการกันขโมย ส่วนแสดงของร้านค้าในอดีต (แต่ยังไม่เปิดแสดง)